Phân trẻ sơ sinh bình thường có màu sắc và hình dạng thế nào?

Phân của trẻ sơ sinh là dấu hiệu quan trọng giúp cha mẹ nhận biết sức khỏe hệ tiêu hóa của bé. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đâu là biểu hiện bình thường và đâu là dấu hiệu cần đưa trẻ đi khám. Bài viết này sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ đặc điểm của phân trẻ sơ sinh bình thường, tần suất đi ngoài hợp lý và các cảnh báo nên lưu tâm.

1. Phân su là gì? Giai đoạn đầu đời của trẻ sơ sinh

Ngay sau khi sinh, trẻ sơ sinh sẽ thải ra loại phân đầu tiên gọi là phân su. Đây là hỗn hợp các chất bé hấp thu trong bụng mẹ như nước ối, tế bào chết, dịch nhầy…

• Màu đen hoặc xanh đậm
• Dạng dính, đặc như hắc ín
• Không mùi

Phân su thường kéo dài 1–3 ngày đầu sau sinh. Đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường và là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa của bé đang hoạt động.

2. Đặc điểm của phân trẻ sơ sinh bình thường khi bú mẹ

Khi trẻ bú mẹ hoàn toàn, phân của bé có những đặc điểm đặc trưng:

• Màu vàng tươi hoặc vàng mù tạt
• Dạng sệt hoặc hơi lỏng, có thể lợn cợn như hạt mè
• Mùi chua nhẹ, không hôi

Trẻ bú mẹ có thể đi ngoài từ 3–6 lần/ngày trong vài tuần đầu, sau đó giảm dần còn 1–2 lần hoặc có thể 1 lần/ vài ngày. Điều này vẫn được xem là bình thường nếu bé bú tốt, ngủ ngoan và tăng cân đều.

3. Phân trẻ sơ sinh bình thường khi bú sữa công thức

Đối với trẻ dùng sữa công thức, phân thường:

• Có màu vàng sậm, nâu hoặc xanh rêu
• Dạng đặc hơn so với trẻ bú mẹ
• Mùi nặng hơn
• Đi ngoài 1–3 lần/ngày

Sự khác biệt này là do thành phần đạm và khoáng trong sữa công thức khác với sữa mẹ. Tuy nhiên, nếu không kèm theo dấu hiệu bất thường thì đây vẫn là phân trẻ sơ sinh bình thường.

>> Hãy xem thêm: Sữa Aptamil cho trẻ sơ sinh giúp bé tăng cân, ngủ ngon và khỏe mạnh

4. Những dấu hiệu cho thấy phân trẻ sơ sinh bất thường

Phân có biểu hiện bất thường có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý. Cha mẹ cần lưu ý nếu thấy:

• Phân trắng, xám nhạt: Có thể liên quan đến bệnh lý gan mật như tắc mật bẩm sinh
• Phân có máu: Dị ứng đạm sữa bò, viêm ruột, nứt hậu môn
• Phân đen kéo dài sau phân su: Có thể do chảy máu tiêu hóa
• Phân lỏng kèm chất nhầy, bọt, mùi hôi thối: Dấu hiệu nhiễm khuẩn hoặc rối loạn tiêu hóa

Khi gặp các dấu hiệu trên, chị Thùy nên đưa bé đi khám càng sớm càng tốt.

5. Trẻ sơ sinh đi ngoài bao nhiêu lần mỗi ngày là bình thường?

Tần suất đi ngoài thay đổi theo độ tuổi và chế độ bú:

• 0–1 tuần tuổi: 4–8 lần/ngày với bé bú mẹ, 2–5 lần với bé bú sữa công thức
• Sau 1 tháng tuổi: 1–3 lần/ngày, hoặc 1 lần mỗi vài ngày

Quan trọng nhất là bé vẫn bú tốt, ngủ yên, tăng cân đều. Nếu bé không đi ngoài nhưng vẫn khỏe mạnh thì vẫn có thể coi là bình thường.

6. Nguyên nhân khiến phân trẻ sơ sinh thay đổi bất thường

Một số nguyên nhân phổ biến khiến phân bé thay đổi:

• Thay đổi loại sữa: Đổi sữa công thức có thể làm phân thay màu hoặc đặc hơn
• Chế độ ăn của mẹ: Mẹ ăn thực phẩm nhiều đạm, sữa bò, chất béo có thể ảnh hưởng đến bé bú mẹ
• Dùng thuốc: Kháng sinh có thể gây tiêu chảy hoặc thay đổi mùi, màu phân
• Nhiễm trùng hoặc dị ứng: Là nguyên nhân gây phân lỏng, có nhầy, máu hoặc mùi khó chịu

7. Hướng dẫn phân biệt phân trẻ sơ sinh bình thường và bệnh lý

8. Theo dõi phân trẻ giúp phát hiện sớm bệnh tiêu hóa ở trẻ

Cha mẹ nên quan sát phân hàng ngày để:

• Phát hiện bất thường sớm
• Theo dõi hiệu quả của sữa và chế độ ăn
• Phối hợp với bác sĩ khi cần thiết

Mẹ có thể ghi chép hoặc chụp lại phân khi đi ngoài để trao đổi dễ hơn với bác sĩ nếu nghi ngờ có vấn đề.

9. Lời khuyên từ chuyên gia về chăm sóc hệ tiêu hóa cho trẻ

Theo BS. Trần Minh Nguyệt – chuyên gia dinh dưỡng nhi:

“Theo dõi phân là cách đơn giản nhưng hiệu quả để nhận biết tình trạng tiêu hóa. Mọi thay đổi kéo dài quá 3 ngày nên được kiểm tra kịp thời.”

Mẹ nên:

• Cho bé bú đúng cách, đều đặn
• Vệ sinh dụng cụ pha sữa sạch sẽ
• Massage bụng nhẹ giúp bé tiêu hóa tốt hơn
• Theo dõi cân nặng định kỳ

10. Câu hỏi thường gặp về phân trẻ sơ sinh bình thường

Phân bé có mùi chua nhẹ có bình thường không?
Có. Đặc biệt ở trẻ bú mẹ, mùi chua nhẹ là dấu hiệu tiêu hóa tốt.

Trẻ không đi ngoài 3 ngày có sao không?
Nếu bé vẫn bú, ngủ, lên cân tốt thì vẫn bình thường.

Phân màu xanh có cần lo lắng?
Không hẳn. Thường là do sữa đầu nhiều hoặc mẹ ăn thực phẩm màu xanh.

Kết thúc

Hiểu rõ về phân trẻ sơ sinh bình thường sẽ giúp các bậc phụ huynh yên tâm hơn trong hành trình nuôi con khỏe mạnh. Đừng ngại theo dõi phân mỗi ngày – đây là cách đơn giản mà hiệu quả để đảm bảo bé phát triển khỏe mạnh và an toàn.